Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa, trong giai đoạn 2015 – 2020 công tác giáo dục & đào tạo, khoa học - công nghệ và thực hiện chính sách văn hóa – xã hội được đẩy mạnh với nhiều kết quả nổi bật đáng ghi nhận, cụ thể như:

  Hệ thống trường lớp phát triển đa dạng, phân bổ hợp lý, đảm bảo nhu cầu học tập ở tất cả các vùng dân cư trong tỉnh. Chất lượng giáo dục - đào tạo tăng lên. Hệ thống các trường đại học, cao đẳng, viện nghiên cứu của Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh và các cơ sở dạy nghề đã tham gia tích cực vào công tác đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có chuyên môn, nghiệp vụ, người lao động có tay nghề, đáp ứng yêu cầu công việc và nhu cầu xã hội. Các hoạt động hợp tác, liên kết trong nước và quốc tế đã từng bước đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao, phục vụ cho các ngành nghề kinh tế của tỉnh. Đến cuối năm 2020, tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề đạt 60%, đạt mục tiêu Nghị quyết đề ra (60%).

Khoa học - công nghệ có nhiều tiến bộ, trình độ công nghệ của một số ngành, lĩnh vực tiếp tục được nâng cao. Nhiều đề tài nghiên cứu khoa học phục vụ công tác hoạch định phương hướng phát triển, xây dựng chính sách của tỉnh đã và đang được chú trọng thực hiện; công tác triển khai ứng dụng và thương mại hóa kết quả nghiên cứu được quan tâm đẩy mạnh. Việc xây dựng, xác lập quyền sở hữu trí tuệ, phát triển thương hiệu các sản phẩm đặc trưng, chủ lực của địa phương đã góp phần tạo uy tín, nâng cao giá trị cho các sản phẩm, thúc đẩy hoạt động liên kết phát triển sản phẩm theo chuỗi giá trị. Công tác hỗ trợ doanh nghiệp tham gia hoạt động khoa học và công nghệ được quan tâm. Hạ tầng thông tin và truyền thông được đầu tư tương đối đồng bộ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp và nhu cầu thông tin của tổ chức và công dân. 

Công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa được quan tâm. Trong đó, cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động văn hóa từng bước được nâng cấp; chất lượng, hiệu quả các hoạt động văn hóa ngày càng cao, nhất là các kỳ Festival Biển với nhiều sự kiện văn hóa quy mô lớn, tầm quốc gia, khu vực... đáp ứng cơ bản nhu cầu hưởng thụ văn hóa của Nhân dân và du khách; sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo đảm bảo đúng với truyền thống văn hóa dân tộc và quy định của Nhà nước. Phong trào toàn dân xây dựng đời sống văn hóa đi vào thực chất hơn, với 86% cơ quan, 87% gia đình, 85% thôn/tổ dân phố đạt tiêu chuẩn văn hóa, đạt mục tiêu Nghị quyết đề ra. Thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về gia đình, 100% huyện, xã thành lập Ban chỉ đạo công tác gia đình, hoạt động hiệu quả. Công tác bình đẳng giới được quan tâm đúng mức, nhận thức của cộng đồng và xã hội về bình đẳng giới không ngừng nâng lên. Nữ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động được tạo điều kiện tham gia vào hầu hết các lĩnh vực trong xã hội, phát huy vai trò trong xây dựng và phát triển tỉnh ngày càng giàu đẹp. 

Giải quyết việc làm đạt kết quả tốt, góp phần ổn định xã hội và phát triển bền vững. Số lao động có việc làm tăng bình quân 12,1 nghìn người/năm, đạt mục tiêu Nghị quyết đề ra. Cơ cấu lao động trong khu vực nông nghiệp và khu vực phi nông nghiệp có sự dịch chuyển theo hướng tích cực. Trong đó, lao động khu vực nông nghiệp giảm từ 34,04% (năm 2015) xuống còn 22,4% (năm 2020); lao động khu vực phi nông nghiệp tăng từ 65,96% (năm 2015) lên 77,04% (năm 2020). Tỷ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị giảm từ 4,08% (năm 2015) xuống còn 3,2% (năm 2020); ở khu vực nông thôn giảm từ 3,68% (năm 2015) xuống còn 3,2% (năm 2020). 

Công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân được tăng cường; cơ sở vật chất, nhân lực của hệ thống y tế cơ sở được củng cố; công tác xã hội hóa trong lĩnh vực y tế đạt nhiều kết quả; công tác kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm được thực hiện thường xuyên. Đến năm 2020, tỉnh có 35,1 giường bệnh và 10 bác sĩ trên 10.000 dân; tỷ lệ tăng dân số là 0,65%, tỷ suất sinh đạt 14,35‰; tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể nhẹ cân giảm còn 9,0%; tỷ lệ tham gia các loại bảo hiểm đều tăng so với năm đầu nhiệm kỳ, trong đó tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 90%, đạt mục tiêu Nghị quyết đề ra; 95% dân số nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh. Phong trào thể dục, thể thao quần chúng trên địa bàn tỉnh tiếp tục phát triển sâu rộng. Tỷ lệ người tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên đạt 35,5% dân số; 36,2% hộ gia đình đạt tiêu chí Gia đình thể thao. 

Bên cạnh việc thực hiện tốt các chính sách xã hội, chi trả các chế độ theo quy định của Trung ương và của tỉnh cho người có công với cách mạng và các đối tượng, tỉnh đã làm tốt công tác cứu trợ xã hội đột xuất, hỗ trợ kịp thời cho người dân bị thiệt hại khi gặp rủi ro, thiên tai, nhất là sau bão số 12 (năm 2017), bão số 8, số 9 (năm 2018), bão số 5, số 6 (năm 2019). Đối với hai huyện miền núi Khánh Sơn, Khánh Vĩnh và một số xã khu vực đồng bằng khó khăn, tỉnh chú trọng giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động, nâng cao thu nhập cho Nhân dân, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo thông qua việc phân bổ lại đầu tư hạ tầng thiết yếu, tăng cường các chính sách cho vay ưu đãi từ ngân hàng chính sách xã hội. Các chương trình khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, dạy nghề đã giúp cho các hộ nghèo có vốn, kiến thức để thoát nghèo. Dự kiến đến cuối năm 2020, toàn tỉnh còn 7.248 hộ nghèo, chiếm tỷ lệ 2,18%, mức giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân đạt 1,5%/năm; khu vực miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo, cận nghèo đã cơ bản được tiếp cận và sử dụng các dịch vụ và hạ tầng thiết yếu, cải thiện đời sống và nâng cao thu nhập. Công tác dân tộc và chính sách dân tộc được quan tâm thực hiện tốt.

Bên cạnh kết quả đạt được, công tác công tác giáo dục & đào tạo, khoa học - công nghệ và thực hiện chính sách văn hóa – xã hội vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: Lĩnh vực văn hóa chưa được quan tâm đúng mức, việc đầu tư xây dựng các thiết chế văn hóa chưa đáp ứng yêu cầu; công tác đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội chưa đáp ứng nhu cầu thực tế; hoạt động khoa học và công nghệ chưa thực sự tạo ra những đột phá để phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, chậm được khống chế;…

Phát huy những kết quả đã đạt được đồng thời khắc phục những hạn chế còn tồn tại, Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa đề ra mục tiêu trong công tác văn hóa – xã hội giai đoạn 2020 - 2025 là:

- Số hộ nghèo năm 2025 giảm 1/2 so với năm đầu nhiệm kỳ (theo chuẩn nghèo giai đoạn 2021 - 2025). Huyện Khánh Sơn, huyện Khánh Vĩnh phấn đấu mức giảm tỷ lệ hộ nghèo 4-5%/năm.

- Số người lao động có việc làm tăng thêm bình quân hàng năm trên 11,5 nghìn người; tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi ở khu vực thành thị năm 2025 dưới 3,8%.

 - Đến năm 2025, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 85%; tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt 31%.

 - Đến năm 2025, đạt 12,5 bác sĩ (10 bác sĩ công lập) trên 10.000 dân và 37,5 giường bệnh (33,5 giường công lập) trên 10.000 dân (không kể trạm y tế xã).

 - Tỷ lệ suy dinh dưỡng thể thấp còi của trẻ em dưới 5 tuổi đến năm 2025 dưới 8,5%.

 - Đến năm 2025, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt 95%; tỷ lệ lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội đạt trên 45%.

- Tỷ lệ đô thị hóa đến năm 2025 đạt 65%.

- Đến năm 2025, có 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, không còn xã dưới 15 tiêu chí; các huyện Vạn Ninh, Diên Khánh, Cam Lâm đạt chuẩn huyện nông thôn mới; thành phố Cam Ranh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

Để đạt được mục tiêu đó, Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa đề ra các nhiệm vụ và giải pháp cơ bản:

Tập trung chỉ đạo và ưu tiên đầu tư để phát triển đồng bộ các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, y tế, văn hóa - xã hội, thúc đẩy ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ, tạo động lực mới cho phát triển kinh tế; đồng thời thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội để đảm bảo gắn tăng trưởng kinh tế với tiến bộ và công bằng xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân.

Tiếp tục nâng cao chất lượng giáo dục phổ thông; phát triển quy mô giáo dục - đào tạo; tập trung đầu tư cơ sở vật chất trường lớp, trang thiết bị dạy và học; đẩy mạnh xã hội hóa trong lĩnh vực giáo dục. Tập trung đào tạo nguồn nhân lực có kiến thức, kỹ năng và đạo đức nghề nghiệp, đáp ứng nhu cầu thực tế của xã hội; nâng cao chất lượng đào tạo của Trường Đại học Khánh Hòa, gắn kết chặt chẽ với các cơ sở đào tạo, nghiên cứu khoa học khác trên địa bàn tỉnh, góp phần đào tạo nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Thực hiện đào tạo nghề theo định hướng phát triển kinh tế, xã hội và gắn kết với nhu cầu doanh nghiệp; củng cố và phát triển mạng lưới các cơ sở giáo dục nghề nghiệp; tăng cường gắn kết giáo dục nghề nghiệp với thị trường lao động và việc làm bền vững; đẩy mạnh các chính sách hỗ trợ việc làm; phát triển thông tin thị trường lao động và nâng cao chất lượng sàn giao dịch việc làm…

Phát triển văn hóa, xã hội theo hướng bền vững, tiếp tục quan tâm công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, trong đó chú trọng giá trị văn hóa truyền thống; quan tâm đầu tư các công trình văn hóa trọng điểm, các thiết chế văn hóa; nâng cao chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, chú trọng nâng cao chất lượng thể thao quần chúng và thể thao thành tích cao. Thực hiện tốt công tác bình đẳng giới, triển khai kế hoạch hành động quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ; làm tốt công tác bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em theo hướng phát triển toàn diện. 

Tập trung phát triển mạnh mẽ khoa học và công nghệ để tạo bứt phá về năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh các sản phẩm của tỉnh, nhất là đối với các lĩnh vực tỉnh có thế mạnh; chú trọng các nhiệm vụ khoa học và công nghệ gắn với doanh nghiệp, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh; đẩy mạnh nghiên cứu ứng dụng, phát triển công nghệ đối với lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản, đặc biệt là công nghệ sau thu hoạch, công nghệ chế biến, công nghệ quản lý và sử dụng tài nguyên thiên nhiên. Đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các dự án đầu tư phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ của các trung tâm, trạm - trại triển khai, ứng dụng khoa học và công nghệ của tỉnh. Xây dựng hoàn chỉnh Đề án thành lập Khu công nghệ cao của tỉnh để tập trung thu hút đầu tư tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị nghiên cứu, đảm bảo đến năm 2025, một số lĩnh vực công nghệ cao có cơ sở vật chất, sản phẩm đạt trình độ tiên tiến trong khu vực. Triển khai kế hoạch thực hiện tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư trên địa bàn tỉnh. Xây dựng và triển khai chương trình đổi mới sáng tạo, thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo; thành lập và vận hành khu tập trung dịch vụ hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo với hình thức phù hợp, kết nối với mạng lưới khởi nghiệp quốc gia. Xây dựng và triển khai chương trình chuyển đổi số của tỉnh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 (59). 

Nâng cao chất lượng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và phục hồi chức năng ở tất cả các tuyến. Phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý hồ sơ sức khỏe cá nhân, bệnh án điện tử, kê đơn và bán thuốc theo đơn; cải cách hành chính, tinh gọn bộ máy ngành y tế hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Phát triển hệ thống y tế dự phòng, y tế cơ sở; đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục các hành vi có lợi cho sức khỏe, dự phòng chủ động, khám, chữa bệnh theo nguyên lý y học gia đình, bao phủ chăm sóc sức khỏe và bảo hiểm y tế toàn dân kết hợp với phát triển y tế chuyên sâu. Tiếp tục đẩy mạnh công tác xã hội hóa y tế, phát triển y tế ngoài công lập; thực hiện tốt chính sách thu hút nguồn nhân lực y tế.

Thực hiện đồng bộ, hiệu quả các chính sách, pháp luật về an sinh xã hội, chính sách ưu đãi người có công với cách mạng. Tổ chức thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách trợ giúp thường xuyên và đột xuất đối với các đối tượng yếu thế trong xã hội. Tạo môi trường sống an toàn, thực hiện đầy đủ quyền trẻ em và chính sách thúc đẩy bình đẳng giới vì sự phát triển của phụ nữ.

Thực hiện tốt các chính sách dân tộc và công tác giảm nghèo bền vững theo phương pháp tiếp cận đa chiều, đẩy mạnh việc cung ứng các dịch vụ xã hội cơ bản cho người dân; triển khai đầy đủ các chính sách trợ giúp cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, đảm bảo việc thoát nghèo bền vững, hạn chế tái nghèo.

Tài liệu tham khảo: Dự thảo Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2020-2025.

                                         Phạm Quang Huy – Khoa KH Xã hội và Nhân văn.