Ngày 01/8/2022 này, Trường Đại học Nha Trang kỷ niệm 63 năm xây dựng và phát triển (01/8/1959 – 01/8/2022). Lịch sử quá trình xây dựng và phát triển của Trường Đại học Nha Trang ngày nay, từ một Khoa Thuỷ sản thuộc Học viện Nông Lâm (năm 1959), có nhiệm vụ tổ chức thực hiện công tác đào tạo và NCKH kỹ thuật về thủy sản. Trong tiến trình xây dựng và phát triển của Nhà trường, để thích ứng với những giai đoạn phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, cùng với sự phát triển của sự nghiệp giáo dục và đào tạo, Nhà trường đã trải qua bốn lần đổi tên gọi: Trường Thủy sản (năm 1966), Trường Đại học Hải sản (năm 1976), Trường Đại học Thủy sản (năm 1981). Năm 2006, trường đổi tên thành Trường Đại học Nha Trang, đánh dấu mốc phát triển mới trở thành một cơ sở đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực.
Trải qua 63 năm tự hào trong sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực, NCKH, các thế hệ CBVC, NLĐ và sinh viên Nhà trường, đã vun đắp lên các giá trị truyền thống: Đoàn kết, sáng tạo, chung sức chung lòng vượt khó vươn lên để dạy tốt, học tập tốt và công tác tốt, vì sự phát triển của ngôi trường thân yêu, vì ngày mai lập nghiệp; tất cả vì sự phát triển cộng đồng, vì sự phát triển sự nghiệp giáo dục đào tạo của địa phương và của đất nước; năng động, linh hoạt, đổi mới để thích ứng với yêu cầu xã hội. Những giá trị truyền thống quý báu này, cùng với những thành tựu đạt được trong 63 năm qua là động lực và tạo đà để Trường Đại học Nha Trang bước vào giai đoạn phát triển mới với tràn đầy niềm tin và khát vọng để “Căng buồm tri thức vươn xa”.
Truyền thống 63 năm xây dựng và phát triển, cùng với danh hiệu “Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới” trong sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực, NCKH, đã và đang được toàn thể CBVC, NLĐ và SV Trường Đại học Nha Trang hôm nay tiếp tục gìn giữ, phát huy, xây dựng, phát triển Nhà trường với những mục tiêu, giá trị mang tầm thời đại:
VỀ SỨ MỆNH: Nghiên cứu khoa học, đào tạo nhân lực trình độ cao và chuyển giao tri thức đa lĩnh vực, chú trọng phát huy thế mạnh lĩnh vực khoa học - công nghệ biển và thủy sản.
VỀ TẦM NHÌN: Đến năm 2045 là đại học có thứ hạng cao của Việt Nam; thuộc nhóm đầu các đại học ở Châu Á về một số ngành khoa học – công nghệ biển và thủy sản.
VỀ GIÁ TRỊ CỐT LÕI: Tiên phong - Đoàn kết - Hội nhập - Năng động - Trách nhiệm.
VỀ TRIẾT LÝ GIÁO DỤC: Phát triển tính chuyên nghiệp, khả năng sáng tạo và ý thức trách nhiệm trong môi trường giáo dục hội nhập, gắn kết với thực tiễn nghề nghiệp và cộng đồng.
Để đáp ứng và phát triển Nhà trường trong bối cảnh tình hình thế giới thay đổi liên tục, quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, các nước tiên tiến trên thế giới đang chuyển nhanh sang nền kinh tế tri thức và sự tác động mạnh mẽ cuả cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Trong những năm qua, thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục - đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế. Trước những yêu cầu đặt ra của yếu tố thời đại và sự phát triển của đất nước, Trường Đại học Nha Trang đã và đang tiến hành phát triển Nhà trường theo phương trâm: Luôn tự đổi mới, hướng tới tương lai; nâng cao năng lực quản trị, đẩy mạnh thực hiện tự chủ; tiếp tục hiện đại hoá, chuẩn hoá, hội nhập quốc tế mọi mặt hoạt động của Nhà trường; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo thích ứng với sự phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Công tác quản trị Nhà trường: Cơ cấu tổ chức của Nhà trường gồm 2 cấp: Cấp trường (Hội đồng trường, Ban giám hiệu, các Hội đồng) và Cấp đơn vị (Khối đào tạo, gồm 19 Khoa, Viện; Khối nghiên cứu, gồm 04 Trung tâm, Viện; Khối Phòng ban 17). Trong đó tập trung phát huy vai trò của hội đồng trường, xây dựng bộ máy tinh gọn hoạt động hiệu lực và hiệu quả; phát huy năng lực tự chủ của các đơn vị. Bên cạnh đó, quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng, cải tiến các quy trình quản lý; nâng cấp trang thiết bị, ứng dụng công nghệ thông tin, số hoá trong mọi hoạt động của Nhà trường; Nhà trường đã tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ; ban hành các quy chế, quy định, quy trình quản lý nội bộ ngày càng liên thông, theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại hoá, chuẩn hoá, qua đó đã góp phần cho quá trình phát triển Nhà trường.
Trong những năm vừa qua, phát triển đội ngũ cán bộ viên chức, trong đó chú trọng đội ngũ giảng viên có trình độ cao. Nhà trường đặc biệt chú trọng đổi mới công tác phát triển đội ngũ cán bộ, tích cực tìm kiếm, khai thác các cơ hội để đưa giảng viên trẻ đi học tiến sĩ ở nước ngoài, xây dựng các chính sách thu hút các tiến sĩ trẻ về trường làm việc. Nhà trường hiện có hơn 650 cán bộ viên chức, trong đó có 458 cán bộ giảng dạy, với 27 phó giáo sư, hơn 70 giảng viên cao cấp và giảng viên chính, 155 tiến sĩ, 345 thạc sĩ, có 13 cán bộ viên chức đang học cao học và 89 nghiên cứu sinh ở trong nước và nước ngoài.
Công tác đào tạo: Hiện nay, Trường Đại học Nha Trang đào tạo 43 ngành, với 50 chuyên ngành, 4 bậc đào tạo từ đại học đến tiến sĩ. 100% các chương trình đào tạo của Nhà trường đã xây dựng được chuẩn đầu ra, có kiến thức chuyên môn sâu, kỹ năng thực hành nghề nghiệp thành thạo, có trách nhiệm xã hội, ý thức phục vụ cộng đồng và có khả năng tham gia vào thị trường lao động toàn cầu. 100% giảng viên đã giảng dạy kết hợp trực tiếp với trực tuyến Elearning, tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy và đánh giá tích cực, tiên tiến. Quy mô đào tạo hiện nay, hơn 15.000 sinh viên, hàng năm tuyển sinh 3500 sinh viên; có 17 ngành trình độ thạc sĩ, 11 ngành đào tạo tiến sĩ, với quy mô 1000 học viên cao học và nghiên cứu sinh. Tính đến nay, nhà trường đã đào tạo hơn 70.000 kỹ sư và cử nhân, hơn 100 tiến sĩ và hơn 2.800 thạc sĩ, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng và trình độ cao phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, đặc biệt trong lĩnh vực thủy sản và kinh tế biển. Bên cạnh đó, Nhà trường đã và đang đào tạo cho các nước bạn Lào, Campuchia và các nước Bangladesh, Sri Lanka, Ecuado, Ruanda hàng trăm cán bộ kinh tế, kỹ thuật trình độ đại học và sau đại học.
Sự phát triển của Trường Đại học Nha Trang, cả quy mô và về uy tín chất lượng đào tạo ngày càng được khẳng định, khi Nhà trường đã 2 lần đạt chuẩn kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học. Bên cạnh các chương trình đào tạo chuẩn, nhà trường đã xây dựng và phát triển 02 chương trình đại học tiên tiến định hướng nghề nghiệp POHE, 02 chương trình song ngữ (Anh – Việt, Pháp – Việt). Giấy chứng nhận kiểm định chất lượng giáo dục cho 02 ngành trình độ đại học là Công nghệ Sinh học và Nuôi trồng Thủy sản. Đã có 02 ngành Nuôi trồng Thủy sản và Công nghệ Chế biến Thủy được hệ thống xếp hạng đối sánh các trường đại học Việt Nam UPM (University Performance Metrics) gắn 5 sao. Nhà trường hướng đến mục tiêu, đến năm 2030, 100% các ngành đào tạo của Nhà trường đạt được kiểm định đánh giá trong và đánh giá ngoài. Đây được coi như là một cam kết của Nhà trường về chất lượng đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho khởi nghiệp và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Sự đổi mới và nâng cao chất lượng đào tạo, còn được thể hiện qua việc tăng cường gắn kết đào tạo giữa Nhà trường với Tập đoàn, doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đến nay, Nhà trường đã ký kết hợp tác trong đào tạo, nghiên cứu khoa học và chuyển giao với 115 doanh nghiệp; có mối quan hệ thường xuyên với 250 doanh nghiệp trong tuyển dụng sinh viên. Các doanh nghiệp tham gia góp ý hoàn thiện chương trình đào tạo của Nhà trường, trên cơ sở nhu cầu, năng lực của hai bên để nâng cao chất lượng đào nguồn nhân lực.
Để đáp ứng sự phát triển, những năm qua Nhà trường đã tăng cường đầu tư cơ sở vật chất phục vụ đào tạo, NCKH, cải thiện môi trường giảng dạy, học tập. Cơ sở vật chất của Nhà trường hiện có hơn 100 phòng học thuộc 12 tòa nhà được trang bị khá hiện đại với lưu lượng 6.000 sinh viên một ca học, cùng gần 100 phòng thí nghiệm, phòng hội thảo chuyên đề đạt tiêu chuẩn quốc tế. Gần 1.000 máy tính phục vụ cho các hoạt động giảng dạy, học tập, nghiên cứu, quản lý, khai thác và quảng bá thông tin của Trường trên internet. Thư viện đại học được trang bị hiện đại đáp ứng nhu cầu học tập, nghiên cứu. Hệ thống phòng ở của ký túc xá được thiết kế khép kín, phục vụ 4.000 sinh viên nội trú. Các công trình thể thao, vui chơi giải trí và cơ sở hạ tầng ngày càng được hoàn thiện, tạo cho khuôn viên Trường có vẻ đẹp đặc trưng.
Công tác NCKH và hợp tác quốc tế: Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang diễn ra trên toàn cầu đặt ra những yêu cầu thay đổi căn bản trong chiến lược và phương thức tổ chức đào tạo và nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ. Năng lực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, năng lực nghiên cứu trình độ cao và năng lực đổi mới sáng tạo sẽ là thước đo cho đẳng cấp của mỗi trường đại học, Nhà trường đã tiến hành xây dựng được 5 hướng nghiên cứu chiến lược, mũi nhọn, liên ngành gắn với thế mạnh thuỷ sản; Đã thành lập được 09 nhóm nghiên cứu tại các Khoa, Viện. Thực hiện thành công hơn 1.100 công trình khoa học cấp Nhà nước, cấp bộ, cấp tỉnh, cấp cơ sở và quốc tế. Những công trình và đề tài nghiên cứu phục vụ sản xuất trong lĩnh vực nuôi trồng thuỷ sản, đánh bắt, chế biến thuỷ sản… Nhiều đề tài đã tạo ra sản phẩm mang thương hiệu Đại học Nha Trang như: sinh sản nhân tạo và nuôi thương phẩm cá chẽm, cá chẽm mõm nhọn, cá chim vây vàng; sản xuất chitin, chitosan từ phế liệu thủy sản; cải tiến ngư cụ, sản xuất tàu vỏ composite...
Trong bối cảnh đất nước hội nhập quốc tế sâu rộng, yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cùng với nâng cao giá trị tri thức trong các sản phẩm của nền kinh tế đặt ra những thách thức lớn cho các trường đại học trong nước nói chung và Trường Đại học Nha Trang nói riêng. Với ý nghĩa đó, Nhà trường đã sớm có sự liên kết, hợp tác đào tạo, NCKH và chuyển giao công nghệ, trao đổi chuyên gia... với hơn 300 trường đại học, viện nghiên cứu, doanh nghiệp, địa phương trong nước và gần 100 trường đại học, viện nghiên cứu, các tổ chức chính phủ và phi chính phủ trên thế giới. Mục tiêu là nhằm nâng cao năng lực đào tạo và nghiên cứu thông qua các hoạt động trao đổi cán bộ, sinh viên, trao đổi thông tin khoa học, hợp tác nghiên cứu khoa học, nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ đào tạo và nghiên cứu. Trường đã triển khai nhiều chương trình hợp tác đào tạo quốc tế như: Chương trình cao học quốc tế “Kinh tế và quản lý khai thác và nuôi trồng thủy sản” liên kết với Đại học Tromso, Na Uy; chương trình đào tạo đại học song ngữ Việt - Pháp chuyên ngành Quản trị kinh doanh và Quản trị du lịch. Cùng với đó là hàng loạt chương trình trao đổi hợp tác đào tạo ngắn hạn, hợp tác trong lĩnh vực khoa học công nghệ, thiết lập quan hệ mật thiết với các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh và các địa phương trong cả nước...
Với những đóng góp của các thế hệ cán bộ, sinh viên 63 năm qua trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trước đây cùng những thành tựu đạt được trong sự nghiệp đổi mới hiện nay, Trường Đại học Nha Trang vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng nhiều danh hiệu và phần thưởng cao quí: Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba; Huân chương Độc lập hạng Nhất, Nhì, Ba; Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới năm 2006...Nhà trường cũng vinh dự có 21 Nhà giáo được phong tặng danh hiệu “Nhà giáo Nhân dân”, “Nhà giáo Ưu tú”.
Trải qua 63 năm xây dựng và phát triển, Trường Đại học Nha Trang đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và đất nước, Nhà trường ngày càng khẳng định được thế và lực của mình để vững vàng “Căng buồm tri thức vươn xa”, đổi mới, sáng tạo và hội nhập quốc tế thành công.
Đỗ Văn Đạo - Khoa KH Xã hội và Nhân văn