Bộ sưu tập hơn 1100 mẫu vật
Bảo tàng Thủy sinh vật được Trường ĐH Nha Trang xây dựng và phát triển từ phòng thực hành của Khoa Nuôi trồng thủy sản (nay là Viện Nuôi trồng thủy sản). Qua hơn 60 năm, Bảo tàng hiện đang lưu giữ và trưng bày hơn 1100 mẫu vật thuộc nhiều nhóm ngành như giáp xác, cá, nhuyễn thể, thực vật biển, thân mềm… Đa dạng về thành phần loài, giống, họ, bộ, các mẫu vật tại bảo tàng đại diện cho hầu hết các ngành động thực vật hiện biết từ bậc thấp đến cao, từ động vật không xương đến động vật có xương sống, đồng thời cũng đại diện hầu hết khu hệ nước ngọt, lợ và mặn. Các mẫu vật tại đây được bảo quản trong hóa chất hoặc lưu giữ dưới dạng mẫu khô.
Hơn 1100 mẫu vật đang được trưng bày tại bảo tàng Thủy sinh vật - Trường ĐH Nha Trang.
Tham quan tại bảo tàng, người xem có thể cảm nhận được phần nào sự đa dạng và độc đáo của thế giới thủy sinh vật, từ những loại sinh vật quý hiếm, mang nét độc lạ cho đến những loại phổ biến, thường gặp. Cũng có những mẫu vật thủy sinh vật khiến người xem trầm trồ vì lần đầu được nhìn thấy, được khám phá. Mang dấu ấn mạnh mẽ nhất tại bảo tàng Thủy sinh vật có lẽ chính là các loài sinh vật mà Viện Nuôi trồng thủy sản là đơn vị đầu tiên trên cả nước cho sinh sản nhân tạo thành công như: Cá chim vây vàng (giai đoan 2009-2010), Cá chẽm (giai đoạn 1998-2000), tôm sú (giai đoạn 1982-1983), cá trắm cỏ (giai đoạn 1964-1965), cá mè hoa (giai đoạn 1963-1964).
Với hệ thống hàng ngàn mẫu vật, bộ danh mục tra cứu các loài động vật thủy sản hiện có trong bảo tàng đã được thiết kế và thực hiện nhằm tạo thuận lợi cho việc tra cứu. Danh mục này hệ thống mẫu vật theo từng hàng, kệ từ thấp đến cao, thể hiện rõ tên địa phương, tên khoa học cũng như địa điểm thu mẫu vật, giúp người xem dễ dàng theo dõi và tìm kiếm thông tin về các mẫu vật hiện có trong bảo tàng.
Bộ danh mục tra cứu mẫu vật đem đến nhiều thuận lợi cho người tham quan, nghiên cứu tại Bảo tàng.
Bảo tàng Thủy sinh vật là địa điểm quen thuộc đối với nhiều cán bộ, giảng viên và sinh viên Viện Nuôi trồng Thủy sản trong hàng chục năm qua. Chức năng chính của bảo tàng là phục vụ các hoạt động đào tạo và nghiên cứu khoa học các cán bộ, giảng viên và sinh viên. Bên cạnh đó, với hệ thống mẫu vật về hải đặc sản phân bố trên cả nước và được các nhà nghiên cứu đầu ngành định danh, bảo tàng thu hút sự quan tâm không chỉ của các nhà khoa học thuộc lĩnh vực thủy sản, mà còn là địa điểm tham quan đầy thú vị và bổ ích đối với các em học sinh THPT, tân sinh viên trong và ngoài trường.
Dày công lưu trữ để truyền tải kiến thức cho thế hệ trẻ
Hoành tráng, đa dạng, công phu... có rất nhiều tính từ để mô tả về bảo tàng thủy sinh vật này. Tuy nhiên, điều đẹp nhất, ấn tượng nhất của bảo tàng này đối với mỗi sinh viên chính là tấm lòng, sự kỳ công, tỉ mẫn của nhiều thế hệ giảng viên Nhà trường để tạo dựng nên một bảo tàng sống động và nhiều giá trị nghiên cứu, tham khảo như thế này.
Nói đến việc dày công tạo dựng bảo tàng thủy sinh vật, nhiều cán bộ, giảng viên Trường ĐH Nha Trang vẫn thường nhắc đến cô Lê Thị Hồng Mơ – nguyên giảng viên Viện Nuôi trồng Thủy sản, với sự ngưỡng mộ và kính trọng, bởi những đóng góp đầy tâm huyết của cô dành cho bảo tàng. “Khi tiến hành sắp xếp lại bảo tàng, cô Hồng Mơ chính là nguời lên ý tưởng, sắp xếp, bố trí, sơn sửa những mẫu vật cũ tưởng chừng đã bỏ đi thành những mẫu vật đẹp mắt. Những tháng ngày làm việc từ sáng sớm đến đêm muộn, say sưa với công việc tại bảo tàng, cô Mơ cùng các cộng sự đã làm cho bảo tàng trở nên đầy sinh động, đầy giá trị, có những mẫu vật mà bản thân mình cảm nhận như là 1 tác phẩm nghệ thuật thực thụ vậy” – cô Đào Thị Đoan Trang (phòng Khoa học – Công nghệ) chia sẻ. Đối với những người trực tiếp thực hiện những công đoạn sưu tầm mẫu vật như cô Mơ, khó khăn lớn nhất có lẽ nằm ở việc cố định mẫu vật vào dụng cụ chứa, làm sao để vừa đảm bảo mẫu vật không bị phân hủy theo thời gian, vừa đảm bảo tính mỹ thuật, vừa thuận tiện cho người xem, nghiên cứu. Điều này đòi hỏi nhiều công sức và thật sự tâm huyết, tìm tòi, nghiên cứu mới có thể thực hiện hiệu quả.
Sự kỳ công, tỉ mẫn của các giảng viên đã tạo nên các mẫu vật đẹp mắt, giàu giá trị.
Tinh thần nhiệt huyết của cô Hồng Mơ cùng với những ý nghĩa thiết thực về việc tạo nên một bảo tàng thủy sinh vật trong ngôi trường có truyền thống và thế mạnh đào tạo các lĩnh vực về thủy sản đã lan tỏa rộng rãi đến các giảng viên, sinh viên. Bảo tàng ngày càng được bổ sung nhiều mẫu vật thuộc nhiều giống loài, được sưu tập bằng nhiều cách, từ nhiều địa phương khác nhau. Có những mẫu vật gắn liền với những công trình nghiên cứu khoa học của giảng viên, sinh viên Nhà trường, cũng có nhiều mẫu vật là kết quả của các chuyến đi thực tế. Bảo tàng thủy sinh vật dường như đã trở thành “ngôi nhà chung” của giảng viên và sinh viên các chuyên ngành liên quan đến thủy sản, khi mọi người thường kể với nhau rằng, đến bất kỳ nơi đâu có những loài thủy sản độc đáo, nhiều giá trị nghiên cứu, đều muốn cố gắng đem về, giữ gìn và trưng bày tại bảo tàng của Nhà trường.
Hiện nay, Bảo tàng thủy sinh vật vẫn đang từng ngày thực hiện tốt sứ mệnh của mình, đón chào nhiều thế hệ sinh viên ngành nuôi trồng thủy sản đến nghiên cứu, thực hành, thực tập. Không những thế, đây còn là nơi tham quan đầy thú vị đối với sinh viên trong và ngoài trường, các em học sinh cũng như dành cho tất cả những ai quan tâm để hiểu thêm về quá trình phát triển của ngành, của Nhà trường. Và một niềm hy vọng mạnh mẽ rằng, nét đẹp từ sự đa dạng, sinh động mà các mẫu vật ở bảo tàng thủy sinh vật sẽ ngày càng lan tỏa mạnh mẽ đến nhiều người hơn nữa về tinh thần, ý thức thực hiện các hành động bảo vệ môi trường, bảo vệ và phát triển kinh tế biển.
Một số hình ảnh về bảo tàng Thủy sinh vật:
Hợp tác Đối ngoại